با این ۵ روش چشمانتان را از آسیب موبایل و کامپیوتر نجات دهید

طبق مطالعات انجام‌شده توسط انجمن بینایی‌سنجی آمریکا (AOA)، بیش از ۵۰٪ از کاربران دیجیتال با علائم خستگی چشم دیجیتال (Digital Eye Strain) روبه‌رو هستند. خوشبختانه راهکارهایی علمی و کاربردی برای پیشگیری و کاهش این آسیب وجود دارد. در این مقاله، با بررسی ۵ روش مؤثر برای محافظت از چشم هنگام کار با موبایل و کامپیوتر، به شما کمک می‌کنیم تا سلامت بینایی خود را در دنیای دیجیتال حفظ کنید.

خستگی چشم دیجیتال چیست؟ نگاهی بر علت سوزش چشم هنگام کار با گوشی 

خستگی چشم دیجیتال، که با عنوان «سندروم بینایی کامپیوتر» نیز شناخته می‌شود، به مجموعه‌ای از علائمی گفته می‌شود که در اثر استفاده مداوم از صفحه‌نمایش‌ها ایجاد می شود. علائمی مانند موارد زیر را دارد:

• تاری دید و دوبینی
• سردرد و عدم تمرکز
• خشکی و سوزش چشم
• احساس فشار یا درد اطراف چشم

هنگام تمرکز بر صفحه نمایش، به‌طور کاملا ناخودآگاه احتمالا پلک زدن را فراموش می‌کنید. همین قضیه باعث خشک شدن سطح چشم و در نتیجه سوزش و خارش می‌شود. علاوه بر این، نور آبی که از صفحات نمایش دستگاه‌ های دیجیتال ساطع می‌شود، عامل دیگری است که باعث افزایش خستگی چشم و اختلال در روند طبیعی خواب می‌گردد.

چرا نور آبی مضر است؟ نگاهی بر عوارض زیاد نگاه کردن به گوشی و کامپیوتر

نور آبی، بخشی از طیف نور مرئی است که از صفحه‌نمایش موبایل، تبلت، لپ‌تاپ و حتی لامپ‌های LED ساطع می‌شود. این نور با طول موج کوتاه و انرژی بالا، یکی از مهم‌ترین عوامل تحریک چشم و خستگی زودهنگام آن به شمار می‌رود.

تحقیقات نشان دادند قرارگیری بیش از حد در معرض نور آبی:

• منجر به التهاب مزمن در سلول‌های شبکیه می شود.
• باعث کاهش تولید ملاتونین و اختلال در خواب می‌شود.
• در درازمدت، ریسک ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند «تباهی لکه زرد» (AMD) را افزایش می‌دهد.

۵ راهکار موثر برای کاهش خستگی چشم هنگام استفاده از موبایل و کامپیوتر

پلک برهم بزنید این ۵ قانون خستگی چشمتان را رفع می کند. برای محافظت از چشم هنگام کار با موبایل و کامپیوتر کافی است اقدامات زیر را انجام دهید.

۱. قانون ۲۰-۲۰-۲۰؛ تمرینی ساده و مؤثر

یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش‌ها برای کاهش خستگی چشم، پیروی از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ است. طبق این قانون:

«هر ۲۰ دقیقه کار با صفحه‌نمایش، به یک جسم در فاصله ۲۰ فوتی (حدود ۶ متر) برای ۲۰ ثانیه نگاه کنید.»

این تمرین به چشم‌ها اجازه استراحت می‌دهد و از فشار مداوم بر عضلات مژگانی جلوگیری می‌کند. استفاده از تایمر یا اپلیکیشن‌های یادآور می‌تواند اجرای این قانون را در طول روز ساده‌تر کند.

۲. تنظیم نور و کنتراست صفحه‌نمایش

تنظیم نکردن تناسب نور صفحه‌نمایش با نور محیط اطراف، یکی از عوامل تشدید خستگی چشم است. برای به حداقل رساندن این مشکل:

• نور صفحه را با نور محیط تنظیم کنید (نه خیلی روشن و نه خیلی تاریک)
• از حالت شب یا Night Shift در گوشی و سیستم خود استفاده کنید
• اپلیکیشن‌هایی مانند f.lux یا Twilight برای فیلتر نور آبی نصب کنید

همچنین تنظیم اندازه فونت و کنتراست بالا، خواندن متون را آسان‌تر کرده و از فشار مضاعف بر چشم‌ها جلوگیری می‌کند.

۳.استفاده از قطره چشم برای کار با کامپیوتر؛ راهکار محافظت از چشم هنگام کار با موبایل و کامپیوتر

در صورتی که دچار خشکی یا سوزش چشم هنگام استفاده از کامپیوتر یا گوشی می‌شوید، استفاده از قطره چشم برای کار با کامپیوتر می‌تواند مؤثر باشد. این قطره‌ها به مرطوب نگه‌داشتن سطح چشم کمک می‌کنند و از بروز علائمی چون سوزش و خشکی جلوگیری می‌کنند. در انتخاب قطره‌های مناسب، از محصولاتی که فاقد نگهدارنده هستند استفاده کنید تا حساسیت کمتری ایجاد شود.

۴. عینک بلوکات؛ محافظ چشم مانیتور مؤثر در برابر نور آبی

عینک‌های فیلتر نور آبی یا Blue Cut، لنزهایی هستند که طیف مضر نور آبی را جذب یا منعکس می‌کنند. استفاده از این عینک‌ها به‌ویژه در هنگام کار طولانی با صفحه‌نمایش، تا حد زیادی از خستگی و آسیب چشم جلوگیری می کند.

در انتخاب عینک، به موارد زیر توجه کنید:

• لنزها ضد بازتاب (Anti-Reflective) باشند.
• دارای تأییدیه‌های پزشکی یا استانداردهای UV باشد.
• فریم سبک و راحت برای استفاده طولانی مدت داشته باشند.

۵. تنظیم موقعیت و فاصله مناسب از صفحه‌نمایش؛ راهکار موثر محافظت از چشم هنگام کار با موبایل و کامپیوتر

نحوه نشستن و فاصله‌ی مناسب از مانیتور نقش مهمی در کاهش فشار بر چشم‌ها دارد. متخصصان توصیه می‌کنند:

• از بازتاب نور بر صفحه نمایش جلوگیری شود.
• فاصله چشم تا مانیتور بین ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر باشد.
• لبه بالایی مانیتور هم‌سطح یا کمی پایین‌تر از سطح چشم قرار گیرد.
• همچنین نور محیط باید ملایم، غیرمستقیم و از سمت جانبی تابیده شود.

با ۵ راهکار ساده چشمتان را در دنیای دیجیتال نجات دهید

در دنیایی که وابستگی به لپ تاپ و موبایل روزبه‌روز بیشتر می‌شود، سلامت بینایی اولویت آخر کاربران شده است. راهکارهایی که برای محافظت از چشم هنگام کار با موبایل و کامپیوتر که در این مقاله گفتیم، ترکیبی از توصیه‌های علمی، پزشکی و تجربیات واقعی کاربران بوده و به راحتی قابل اجرا هستند. کافی است روشنایی موبایل خود را کمتر کنید، قانون ۲۰-۲۰-۲۰ را در تقویم روزانه خود جای دهید و به چشمانتان همان توجهی را داشته باشید که به گوشی هوشمندتان دارید. سلامت چشم، سرمایه‌ای است که جایگزینی برای آن وجود ندارد. در صورتی که تجربه‌ای در این زمینه داشته یا راهکاری مؤثر برای کاهش خستگی چشم می‌شناسید، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

آیا نور آبی گوشی واقعا به چشم آسیب می‌زند؟
بله، نور آبی ساطع‌شده از صفحه‌نمایش موبایل و لپ‌تاپ باعث خستگی، سوزش و در طولانی‌مدت حتی اختلال در خواب و آسیب به شبکیه می شود. استفاده از فیلتر نور آبی یا حالت شب (Night Shift/Blue Light Filter) تا حد زیادی اثرات آن را کاهش می دهد.

قانون ۲۰-۲۰-۲۰ دقیقاً چیست و چطور باید اجرا شود؟
قانون ۲۰-۲۰-۲۰ می‌گوید: هر ۲۰ دقیقه کار با نمایشگر، به مدت ۲۰ ثانیه به چیزی در فاصله ۲۰ فوتی (حدود ۶ متری) نگاه کنید. این کار کمک می‌کند عضلات چشم استراحت کنند و خستگی کمتر شود.

چه قطره‌ای برای خشکی و خستگی چشم مناسب است؟
قطره‌های اشک مصنوعی بدون مواد نگهدارنده انتخاب مناسبی برای کاهش خشکی چشم ناشی از کار طولانی با صفحه‌نمایش محسوب می شوند. با این حال، قبل از استفاده مداوم، بهتر است با چشم‌ پزشک مشورت کنید.