متاورس چیست؟ معرفی Metaverse به زبان ساده

متاورس چیست؟ متاورس (Metaverse) مفهومی است از یک دنیای دیجیتال بزرگ، تعاملی و همواره فعال که افراد می‌توانند در آن با آواتارهای دیجیتالی حضور پیدا کنند، کار کنند، بازی کنند، خرید و فروش انجام دهند و حتی درآمدزایی کنند. شاید تا چند سال پیش این ایده بیشتر شبیه فیلم‌های علمی‌تخیلی بود، اما حالا با پیشرفت‌هایی مثل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، و بلاکچین، متاورس به سرعت در حال تبدیل شدن به بخشی از دنیای واقعی ماست.

در فیلم Ready Player One همه افراد برای فرار از واقعیت، وارد یک جهان دیجیتالی به نام OASIS می‌شوند. جایی که می‌توانند بدون هیچ محدودیتی هر شخصیتی باشند و هر کاری کنند. شخصیت اصلی فیلم،‌ وید واتس که در زندگی واقعی خود یک نوجوان فقیر است،‌ در دنیای OASIS به یک قهرمان تبدیل می‌شود؛ قهرمانی که برای به‌دست آوردن قدرت و کنترل دنیا با دیگران رقابت می‌کند. دنیای دیجیتال OASIS بی‌شباهت به دنیای بی‌حدومرز متاورس نیست. سوال اینجاست آیا سرنوشت ما در متاورس مانند وید واتس قهرمان خواهد شد یا فقط مهره‌هایی در بازی قدرت غول‌های فناوری هستیم؟ واقعیت متاورس چیست؟

متاورس چیست به زبان ساده؟ دنیای مجازی، تجربه‌ای فراتر از تصور

مِتاوِرس یا فراجهان (به انگلیسی: Metaverse) از ترکیب دو واژه متا (Meta) به معنای فراتر و یونیورس (Universe) به معنای جهان برتر ساخته شده و ترکیبی از دنیای واقعی و مجازی است. این فناوری به عنوان فرضیه‌ای از آینده اینترنت در فضای سه‌بعدی معرفی شد که با فناوری‌های غرق‌کننده‌ای مثل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) شکل می‌گیرد. طرفداران این مفهوم آن را نسل بعدی اینترنت می‌دانند؛ یک دنیای سه‌بعدی و مشترک که در آن، آواتارهای دیجیتالی ما می‌توانند آزادانه از یک تجربه به تجربه دیگر حرکت کنند، هویت و دارایی‌های خود را حفظ کنند،‌ حتی شغل، زندگی اجتماعی و سرگرمی‌هایشان را در جهان مجازی دنبال کنند.

متاورس به زبان ساده از زبان متیو بال، نویسنده موفق کتاب پرفروش The Metaverse: And How It Will Revolutionize Everything به‌صورت زیر معرفی شده است:

یک شبکه عظیم و یکپارچه از جهان‌های مجازی سه‌بعدی که به‌صورت هم‌زمان و پایدار در حال پردازش هستند، جایی که تعداد نامحدودی از کاربران می‌توانند با هویت، دارایی‌ها، تاریخچه و تعاملات دیجیتالی خود حضور داشته باشند.

فناوری متاورس جایی است که می‌توانید با یک کلیک از وسط یک جلسه کاری به یک کنسرت بروید، سپس با یک اژدها مسابقه دهید و آخر شب همراه با آواتارتان خود را به یک پیتزای خوشمزه دعوت کنید، بدون اینکه حتی از روی مبل تکان بخورید. 

تاریخچه متاورس چیست؟

ایده اصلی این دنیای مجازی که همزمان با واقعیت فیزیکی دنیای ما در جریان است، برای اولین بار از ذهن آقای نیل استفنسن، نویسنده رمان علمی تخیلی Snow Crash زاده شده است. علاوه‌براین، برخی از بازی‌های کامپیوتری مانند فورت نایت، جنینی از متاورس را در خود پرورش دادند. برای مثال، چندین کنسرت در این بازی در زمان پاندمی کرونا برگزار شد. بازیکن‌های فورت نایت با آواتارهای خود در این کنسرت‌ها حضور داشتند. جالب است بدانید تعدادشان به ۱۲ میلیون می‌رسید.

در نوامبر ۲۰۲۱، فیسبوک نام خود را به متا تغییر داد و از سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری برای توسعه‌ی تجربه‌های واقعیت مجازی خبر داد. همین اتفاق کافی بود تا طرفداران، متاورس را به عنوان رابط کاربری کامپیوترهای آینده معرفی کنند. حتی بیل گیتس هم پیش‌بینی کرد که جلسات کاری ظرف دو سه سال آینده از صفحه‌های نمایش به دنیای متاورس منتقل خواهند شد.

سرمایه‌گذاری‌های کلان شرکت‌های بزرگ در تکنولوژی‌های مرتبط با متاورس، رشد قارچ‌‌گونه بازی‌های آنلاین و پیشرفت‌ هوش مصنوعی، همگی دست‌به‌دست هم دادند تا متاورس را به واقعیت نزدیک‌تر کنند. از طرفی، همه‌گیری کووید-۱۹ و افزایش دورکاری و ارتباطات آنلاین، سرعت نوآوری‌های تکنولوژیک و استقبال کاربران از زندگی آنلاین را چندبرابر کرد. اما یک جای کار می‌لنگید! این هیاهو کمی زودرس بود. 

بیشتر بخوانید: اپل به دنبال تولید عینک هوشمند برای رقابت با ری‌بن و متا است

 

آغاز ضررهای مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری متاورس

نمونه واضح هیاهوی توخالی متاورس، شرکت متا بود. در بخش Reality Labs این شرکت در سال ۲۰۲۲، حدود ۱۳.۷ میلیارد دلار ضرر عملیاتی به بار آورد. فقط متا نبود، شرکت‌های بزرگ دیگری هم به مشکل خوردند. مایکروسافت تعدادی از کارکنان بخش Mixed Reality Toolkit و تیم HoloLens را اخراج کرد. بازار ارزهای دیجیتال هم که با یک سقوط آزاد کار خود را تمام کرد. از طرفی، مردم همکه بعد از دوران سخت کرونا عطش بازگشت به زندگی واقعی را داشتند، در مقایسه با قبل دیگر تمایلی به دستگاه‌های واقعیت مجازی و افزوده نشان ندادند.

مشت محکم و آخر رسانه‌ها بر فک متاورس

سال ۲۰۲۳ هم اوضاع بهتر نشد. ضرر Reality Labs متا به ۱۶.۱ میلیارد دلار رسید! دیزنی هم بخش متاورس خودش را تعطیل کرد. رسانه‌ها هم دست به کار شدند و اعلامیه متاورس را منتشر کردند: «متاورس مرده است!» انگار خود صنعت تکنولوژی هم از بازاریابی بیش از حد متاورس خسته شده بود. دیگر خبری از ابهت متاورس نبود. طوری که شرکت اپل وقتی در سال ۲۰۲۴ از هدست Vision Pro خودش رونمایی کرد، خیلی تلاش کرد این دستگاه را از متاورس جدا کند. اپل به جای متاورس، از اصطلاح «محاسبات فضایی» برای توصیف محصول جدیدش استفاده کرد. با تمام این موارد، یک سوال مهم همچنان وجود دارد: آیا باید متاورس را به‌طور کامل فراموش کنیم؟ در این زمینه، به عقیده زاکربرگ تکیه می‌کنیم.

زاکربرگ معتقد است در سال‌های نه چندان دور، کاربران فضای مجازی یکدیگر را در متاورس بیشتر از سوشال مدیا خواهند دید.

متاورس چگونه کار میکند؟ نگاهی بر پشت پرده دنیای جادویی 

متاورس مجموعه‌ای از فناوری‌هاست که به کمک هم تجربه‌ای شبیه دنیای واقعی ایجاد می‌کنند:

• واقعیت مجازی (VR): هدست‌ها و کنترلرهایی که شما را به یک محیط مجازی وارد می‌کنند.

• واقعیت افزوده (AR): ترکیب دنیای واقعی و مجازی از طریق گوشی یا عینک هوشمند.

• بلاکچین و NFT : امکان مالکیت دیجیتالی و تراکنش‌های امن را فراهم می‌کند.

• هوش مصنوعی: برای تعامل هوشمند و ساخت جهان‌های پیچیده استفاده می‌شود.

• اینترنت ۵G: سرعت بالا برای انتقال داده‌ها در لحظه.

مهم‌ترین ویژ‌گی متاورس چیست؟ ۷ صفت منحصربه‌فرد

متاورس، فراتر از یک بازی یا شبکۀ اجتماعی دیگر، یک انقلاب در نحوۀ تعامل ما با دنیای دیجیتال است. این جهان‌های مجازی پیوسته و فراگیر، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که آن‌ها را از تجربۀ اینترنت فعلی متمایز می‌سازد. بیایید با ۷ صفت کلیدی متاورس آشنا شویم:

1. حضور فراگیر (Immersive Presence): متاورس تجربه‌ای عمیق و همه‌جانبه را ارائه می‌دهد. با استفاده از فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، کاربران حس می‌کنند واقعا در آن محیط مجازی حضور دارند و با دیگران و اشیاء دیجیتالی می‌توانند تعامل داشته باشند. این حس حضور، تعاملات اجتماعی، آموزشی و تجاری را به سطحی کاملا جدید ارتقا می‌بخشد.

2. پیوستگی و تداوم (Persistence): برخلاف بازی‌های آنلاین که با خروج کاربر متوقف می‌شوند، متاورس به طور مداوم فعال و در دسترس است. حتی زمانی که شما در آن حضور ندارید، جهان مجازی به حیات خود ادامه می‌دهد و تغییرات و رویدادها در آن رخ می‌دهند. این تداوم، حس یک دنیای زنده و پویا را به کاربران القا می‌کند.

3. تعامل‌پذیری (Interoperability): یکی از ویژگی‌های کلیدی متاورس، قابلیت انتقال و استفاده از دارایی‌ها و هویت دیجیتالی در دنیاهای مجازی مختلف است. تصور کنید آواتار و لباس‌های دیجیتالی که در یک بازی خریدید، در یک کنسرت مجازی یا یک جلسۀ کاری آنلاین نیز مورد استفاده قرار بگیرند. این قابلیت، تجربه‌ای یکپارچه و منعطف را برای کاربران فراهم می‌کند.

4. اقتصاد مجازی (Virtual Economy): متاورس اقتصادهای داخلی قدرتمندی دارد که در آن‌ها کاربران می‌توانند به خرید، فروش و تجارت کالاها و خدمات دیجیتالی بپردازند. ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین نقش مهمی در تسهیل این مبادلات امن و شفاف ایفا می‌کنند. این اقتصادهای مجازی، فرصت‌های جدیدی برای کسب درآمد و خلق ارزش ایجاد می‌کنند.

5. تولید محتوای کاربرمحور (User-Generated Content): متاورس بستری برای خلاقیت و نوآوری کاربران است. آن‌ها می‌توانند محتواهای مختلفی از جمله زمین‌های مجازی، ساختمان‌ها، آثار هنری، بازی‌ها و تجربیات تعاملی را خلق کرده و با دیگران به اشتراک بگذارند. این ویژگی، متاورس را به یک اکوسیستم پویا و متنوع تبدیل می‌کند که به طور مداوم در حال تکامل است.

6. تعاملات اجتماعی بی‌مرز (Real-Time Interaction): متاورس فضایی برای ملاقات، معاشرت و ایجاد روابط اجتماعی با افراد دیگر در سراسر جهان است. کاربران می‌توانند بدون توجه به موقعیت جغرافیایی خود، در زمان واقعی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، در رویدادها شرکت کنند و با هم همکاری نمایند. این ویژگی، امکان ایجاد جوامع مجازی با علایق مشترک را فراهم می‌سازد.

7. تمرکززدایی (Decentralization): بسیاری از پروژه‌های متاورس بر مبنای فناوری بلاک چین و اصول تمرکززدایی بنا شدند. این امر به کاربران امکان می‌دهد تا مالکیت و کنترل بیشتری بر دارایی‌ها و داده‌های دیجیتالی خود داشته باشند و از سلطۀ یک نهاد واحد بر کل اکوسیستم جلوگیری می‌کند. تمرکززدایی، شفافیت، امنیت و عدالت را در محیط متاورس تقویت می‌کند.

کاربرد متاورس چیست؟ مثال‌هایی شگفت‌انگیز 

حالا که فهمیدیم متاورس چیست و چگونه کار میکند، سوال اینجاست که قابلیت این فناوری جادویی چیست. این فضای سه‌بعدی و تعاملی، بستری برای تعاملات اجتماعی، کسب‌وکار، آموزش، سرگرمی و حتی خریدوفروش املاک دیجیتال فراهم می‌کند. شرکت‌ها از آن برای جلسات کاری و همکاری‌های مجازی استفاده می‌کنند، گیمرها در آن تجربه‌ای عمیق‌تر از بازی‌های ویدیویی دارند و برندهای مطرح از آن برای ارائه تجربه خریدی منحصربه‌فرد بهره می‌برند. 

بیشتر بخوانید: بازی تنها در تاریکی نسل جدید بازی‌های ترسناک کلاسیک

• متاورس صنعتی 

اینجا دیگر پای بازی و سرگرمی به‌میان نیست. بلکه صحبت از بهره‌وری و کارایی کسب‌وکارهاست. پلتفرم‌هایی مثل Nvidia Omniverse به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا «دوقلوهای دیجیتالی» از محصولات و دستگاه‌های فیزیکی‌ خود بسازند. این دوقلوهای دیجیتال مثل یک نسخه مجازی دقیق از یک شی واقعی است. قابلیتی که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد طراحی و عملکرد محصولاتشان را قبل از ساخت واقعی، به‌صورت مجازی بررسی و بهینه کنند. 

• آموزش متاورسی

کاربردهای متاورس فقط به طراحی محصول ختم نمی‌شود. بسیاری از شرکت‌ها از واقعیت مجازی برای آموزش پرسنل استفاده می‌کنند. به جای روش‌های سنتی و خسته‌کننده، کارمندان می‌توانند در یک محیط مجازی به‌صورت عملی و تعاملی آموزش ببینند. برای مثال یک جراح می‌تواند در واقعیت مجازی، عمل جراحی را بارها تمرین کند بدون اینکه خطری برای بیمار واقعی وجود داشته باشد.همچنین یک تکنسین تعمیرات می‌تواند در یک محیط مجازی، عیب‌یابی و تعمیر یک دستگاه پیچیده رو یاد بگیرد.

• تجارت الکترونیک متاورسی

جذاب‌ترین بخش ماجرا برای بسیاری از کسب‌وکارها، به «تجارت الکترونیک متاورسی» برمی‌گردد. به گزارش McKinsey مشتری‌ها دیوانه محصولات مجازی‌ هستند که به دنیای واقعی هم مربوط باشد. به عبارتی، مردم فقط دنبال خرید آواتار و لباس مجازی نیستند، بلکه دنبال محصولات دیجیتالی‌ هستند که تجربه‌ آن‌ها را در دنیای واقعی هم ارتقا دهد. برای مثال، فرض کنید یک برند لباس، لباس‌های مجازی برای آواتارها بفروشد، اما در کنار آن تخفیفی ویژه برای خرید همان لباس در دنیای واقعی هم به مشتری‌ها دهد.

گزارش McKinsey پیش‌بینی می‌کند که بازار تجارت متاورسی فقط در بخش‌هایی مثل «خانه و غذا، فیتنس و پوشاک» تا سال ۲۰۳۰، ممکن است ۵ تریلیون دلار ارزش خلق کند.

در گزارش دیگری از Statista پیش‌بینی شده بازار متاورس در سال ۲۰۲۴، به میزان ۷۴.۴ میلیارد دلار بوده و پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۳۰ با رشد سالانه ۳۸ درصدی، به ۵۰۷.۸ میلیارد دلار و بیش از ۲.۶ میلیارد کاربر برسد؛ بنابراین می‌توان گفت متاورس پشت این سکوتش، در حال رسیدن به بلوغ است؛ فارغ از اینکه امروزه از آن فقط یک ترند جذاب می‌بینیم.

 

راه‌ های کسب درآمد از متاورس چیست؟

چگونه می‌توان در متاورس کسب درآمد کرد؟ یکی از مهم‌ترین ابزارها برای دسترسی داشتن به متاورس عینک‌های AR است. از آن دست ابزارهایی که به محض استفاده شما را به یک دنیای مجازی مثل بازی محبوب پوکمون گو وارد می‌کند. این عینک‌ها پنجره‌های رابط بین دنیای ما و متاورس خواهد بود. شما از طریق یک آواتار به محیط‌های گوناگون متاورس سفر می‌کنید. همه شما را با آواتار مخصوص خودتان می‌شناسند. به این شکل هویت افراد در متاورس تداوم خواهد داشت و حتی شاید امن‌تر باشد. به همین اندازه که در دنیای خود، واقعی هستیم در متاورس هم هویت خواهیم داشت. حالا سوال اینجاست: نحوه ورود و استفاده از متاورس چگونه است و فرصت‌های کسب‌وکار در متاورس چیست؟ نحوه ورود به متاورس فقط با عینک یا هدست نیست. مهر محکم این ادعا پلتفرم‌هایی مثل روبلاکس، دیسترالند و ماینکرافت است که به‌راحتی شما را از طریق مرورگرهای وب به بخش کوچکی از دنیای متاورس می‌برد. برخی از ایده‌های کسب درآمد از متاورس شامل موارد زیر است:

خلق و فروش دارایی‌های دیجیتال (NFT)

• هنر دیجیتال: آثار هنری، موسیقی، ویدیوها و حتی آواتارهای منحصربه‌فرد خلق کنید و به صورت NFT بفروشید.
• اقلام مجازی: لباس‌ها، اکسسوری‌ها و آیتم‌های تزئینی برای آواتارها و فضاهای مجازی طراحی کنید.
• املاک مجازی: زمین‌ها و ساختمان‌های مجازی را خریداری، طراحی و به فروش برسانید یا اجاره دهید.

بیشتر بخوانید: نحوه ساخت NFT چگونه است و چگونه می توان آن را برای فروش لیست کرد؟

 

ارائه خدمات در متاورس

• آموزش مجازی: دوره‌های آموزشی، کارگاه‌ها و کلاس‌های آنلاین در زمینه‌های مختلف برگزار کنید.
• مشاوره و خدمات حرفه‌ای: خدمات مشاوره مالی، حقوقی، طراحی و غیره را در فضای متاورس ارائه دهید.
• برگزاری رویدادهای مجازی: کنسرت‌ها، نمایشگاه‌ها، کنفرانس‌ها و رویدادهای دیگر را در متاورس برگزار کنید.

توسعه بازی‌ها و تجربیات تعاملی

• بازی‌های متاورسی: بازی‌های جذاب و تعاملی طراحی کنید و از طریق فروش آیتم‌ها، اشتراک یا تبلیغات کسب درآمد کنید.
• تجربیات واقعیت مجازی: تجربیات منحصربه‌فردی مانند سفرهای مجازی، موزه‌های آنلاین و فضاهای تعاملی خلق کنید.

بازاریابی و تبلیغات در متاورس

• تبلیغات مجازی: فضاهای تبلیغاتی در متاورس اجاره دهید یا کمپین‌های تبلیغاتی خلاقانه اجرا کنید.
• فروشگاه‌های مجازی: محصولات و خدمات خود را در فروشگاه‌های مجازی به نمایش بگذارید و به فروش برسانید.
• همکاری با اینفلوئنسرها: با اینفلوئنسرهای متاورس همکاری کنید تا برند خود را تبلیغ کنید.

سرمایه‌گذاری در متاورس

• خرید و فروش ارزهای دیجیتال: ارزهای دیجیتال مرتبط با پروژه‌های متاورس را خرید و فروش کنید.
• سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های متاورس: در شرکت‌های نوپا و پروژه‌های خلاقانه متاورس سرمایه‌گذاری کنید.
• خرید سهام شرکت‌های فعال در متاورس: سهام شرکت‌هایی که در زمینه توسعه متاورس فعالیت می‌کنند را خریداری کنید.

منظور از ارز متاورس چیست؟

یکی از جذاب‌ترین این فرصت‌هایی که متاورس برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرد، امکان خرید زمین‌ها و ساختمآن‌های مجازی با استفاده از ارزهای دیجیتال اختصاصی این دنیاهاست. تصور کنید، مالکیت یک قطعه زمین دیجیتالی در یک دنیای مجازی پرطرفدار. با فعالیت روی این دارایی‌های دیجیتال، می‌توانید به درآمدزایی برسید. این فعالیت شامل ساخت و ساز، اجاره دادن، برگزاری رویدادها و یا هر نوع تعامل خلاقانه‌ای بوده که در این دنیای مجازی تعریف شده است. چرخۀ این سرمایه‌گذاری از طریق مبادلۀ ارزهای دیجیتال می‌چرخد. شما می‌توانید این ارزها را از طریق فعالیت و انجام بازی در همین دنیاهای مجازی به دست آورید، یا به سادگی آن‌ها را از صرافی‌های معتبر خریداری کنید.

بیشتر بخوانید: بازی همستر کامبت چیست و چگونه در آن استخراج انجام می‌شود؟

شرکت‌های فعال در متاورس

در این بخش از مقاله «متاورس چیست» سراغ بازیگران فعلی متاورس می‌رویم. بازیگران کلیدی صنعت متاورس، شرکت‌هایی هستند که با ظهور متاورس،‌ استراتژی خود را تغییر دادند؛ شرکت‌های بزرگی که با سرمایه گذاری در متاورس امیدشان را به غول شدن آن از دست ندادند.

بیشتر بخوانید: بهترین بازی های نینتندو سوییچ

Apple؛ دنیای جادویی در یک هدست

اپل، طبق معمول، دوست ندارد اسم «متاورس» را روی چیزی بگذارد، اما Apple Vision Pro دقیقا یک بلیط VIP برای ورود به دنیای مجازی است. این هدست ۳۵۰۰ دلاری که در فوریه ۲۰۲۴ عرضه شد، ترکیبی از واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) است. باوجودی‌که برخی کاربران صفت «جادویی بودن»، به آن دادند، برخی دیگر معتقدند هنوز جای کار دارد. اما یک چیز قطعی است؛ اپل وقتی وارد یک بازی می‌شود، معمولا آن را برنده می‌شود!

 AWS؛ زیرساخت متاورس روی ابرها

وقتی حرف از متاورس می‌شود، مهم‌ترین بخش آن قدرت پردازشی و ذخیره‌سازی ابری است؛ جایی که آمازون وب سرویس (AWS) فرمانروایی می‌کند. سرویس‌های AWS مثل یک موتور قدرتمند پشت سر Meta، Nvidia و Magic Leap قرار دارند. از جلسات کاری مجازی و فروشگاه‌های دیجیتال گرفته تا دنیای سه‌بعدی برای شبیه‌سازی صنعتی، AWS همه را روی دوشش گرفته است.

Epic Games؛ وقتی گیم، فراتر از بازی می‌رود

اپیک گیمز، خالق Unreal Engine و بازی افسانه‌ای Fortnite، یکی از بازیکنان اصلی متاورس است. اما این بار بازی جدی‌تر شده! در سال ۲۰۲۴، دیزنی ۱.۵ میلیارد دلار در اپیک گیمز سرمایه‌گذاری کرد تا با هم یک دنیای دیجیتال پایدار و زنده بسازند. با این تفاسیر، بعید نیست در آینده‌ای نزدیک در دنیای مجازی دیزنی قدم بزنید، با کاراکترهای محبوبتان معاشرت کنید و شمشیر لیزری جنگ ستارگان را در دست بگیرید. 

Meta؛ متاورس روی دوش زاکربرگ

متا (Meta) یا فیسبوک سابق وقتی در سال ۲۰۲۱ نامش را تغییر داد، گفت: ما اول متاورسی هستیم، نه فیسبوکی! اما بعد از آن، ماجرا پیچیده شد. بخش Reality Labs این شرکت در دو سال گذشته ۳۰ میلیارد دلار ضرر داد و پروژه‌های متاورسی مثل Horizon Worlds و Horizon Workrooms استقبال زیادی نداشتند. حالا زاکربرگ دیگر کمتر از «متاورس» حرف می‌زند و بیشتر روی هوش مصنوعی و چت‌بات‌های AI تمرکز کرده است. ولی هنوز نمی‌توان او را از این رقابت کنار گذاشت.

Microsoft؛ آرام ولی مؤثر

مایکروسافت یک متاورس آرام و بدون سر و صدا ساخته است. هدست HoloLens، پلتفرم Microsoft Mesh و سرویس‌های Azure، همه در حال تقویت دنیای دیجیتال هستند. البته بعد از اخراج‌های گسترده در بخش متاورس صنعتی و تمرکز جدید این شرکت بر هوش مصنوعی، خیلی‌ها حدس می‌زنند که شاید مایکروسافت از متاورس عقب کشیده باشد.

برترین پلتفرم‌های متاورسی در سال ۲۰۲۵ که حتما باید امتحان کنید

حالا در سال ۲۰۲۵ نه خبری از شور کنجکاوی اوایل معرفی متاورس است و نه جذابیت کشف نشده بازی‌های متاورسی ذهنمان را قلقلک می‌دهد. در این شرایط، می‌توانیم نگاه عقلانی‌تری برای استفاده از پلتفرم‌های متاورسی داشته باشیم. 

پلتفرم	ویژگی‌ها
Decentraland	مالکیت زمین، مبتنی بر بلاکچین
Roblox	جامعه بزرگ، مناسب بازی‌سازها
Sandbox	سازگاری با NFT و خلاقیت بالا
Horizon	متعلق به شرکت Meta، با امکانات اجتماعی

مزایا، چالش‌ها و موانع متاورس چیست؛ بهشت موعود یا جهنمی پنهان؟

فرصت‌های هیجان‌انگیز متاورس، سودای نسل جدید اینترنت و فناوری روبه‌رشد آن دیر یا زود ما را به جایی می‌رساند که هرچیزی را که امروز فقط روی صفحه نمایش می‌بینیم، جایی در اطرافمان اتفاق بیفتد؛ جایی فراتر از مرز واقعیت و مجازی. اینجاست که پای مزایا و معایب متاورس به میان می‌آید. 

یکپارچگی بی‌سابقه؛ خداحافظی با مرزهای دیجیتال

امروز شما می‌توانید در ماینکرفت شهر رویاهایتان را بسازید، اما نمی‌توانید آن را به فور تنایت منتقل کنید. این درحالی‌است که در متاورس، همه چیز در یک دنیای به هم پیوسته اتفاق می‌افتد. اگر تغییری در متاورس ایجاد کنید، این تغییر بلافاصله و به طور دائمی برای همه کاربران قابل مشاهده خواهد بود. هویت دیجیتالی شما نیز ثابت می‌ماند؛ دیگر نیازی به داشتن چندین پروفایل در شبکه‌های مختلف نیست. کافی است یک آواتار داشته باشید و در همه جا خود واقعی‌تان باشید.

دفتر کارتان در متاورس است، نه در شهرتان

با پیشرفت عینک‌های واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)، مفهوم کار کردن در دفتر کار فیزیکی در حال تغییر است. این فناوری‌ها می‌توانند محل کار شما را از یک ساختمان اداری به دنیای دیجیتال متاورس منتقل کنند. عینک‌های VR و AR به شما در احراز هویت، یادآوری نام همکاران و پروژه‌ها کمک کنند، یا حتی دفتر کار مجازی‌تان را هر جایی که دوست دارید، ایجاد کنند.

آیا گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها منسوخ می‌شوند؟

با گسترش متاورس، ابزارهای فیزیکی که امروز برای ارتباط و کار استفاده می‌کنیم، جای خود را به فناوری‌های جدید می‌دهند. عینک‌های AR می‌توانند جایگزین گوشی‌های هوشمند شوند و اطلاعاتی را که نیاز دارید به‌طور مستقیم در میدان دید شما نمایش دهند. حسگرهای لمسی، بینایی ماشین، و هوش مصنوعی همگی برای تجربه‌ای بی‌نقص‌تر در دنیای مجازی در کنار هم قرار خواهند گرفت.

فرصتی برای نوآوری یا خطری برای آزادی؟

متاورس دنیایی پر از نوآوری و خلاقیت را ارائه می‌دهد، اما نگرانی‌هایی نیز درباره آینده آن وجود دارد. این فناوری قرار نیست به‌طور ذاتی دیستوپیایی باشد، اما وقتی کنترل آن در دست شرکت‌های بزرگ فناوری قرار بگیرد، چه اتفاقی می‌افتد؟

در سال ۲۰۱۶، تیم سویینی، مدیرعامل اپیک گیمز، هشدار داد: «اگر یک شرکت متمرکز کنترل متاورس را به دست بگیرد، از هر دولتی قدرتمندتر خواهد شد و روی زمین خدایی خواهد کرد.» شاید این ادعا اغراق‌آمیز به نظر برسد، اما وقتی بدانیم که متاورس تا سال ۲۰۳۰ می‌تواند تا ۱۳ تریلیون دلار ارزش اقتصادی داشته باشد، این نگرانی‌ها چندان هم دور از واقعیت نیستند.

دنیایی که توسط شرکت‌های فناوری تعریف می‌شود

چندان دور از ذهن نیست که متاورس مشکلات دیجیتال امروز را تشدید کند: امنیت داده‌ها، اطلاعات نادرست، قدرت بیش از حد پلتفرم‌ها، و تأثیر منفی بر سلامت روانی کاربران. آینده این دنیای دیجیتال به دست کسانی رقم می‌خورد که قوانین آن را وضع خواهند کرد. آیا این آینده‌ای روشن و پر از فرصت خواهد بود یا کابوسی تحت کنترل غول‌های فناوری؟

سرنوشت متاورس چیست؛ آیا آینده متاورس به پایان رسید؟

بر اساس گزارش Statista، انتظار می‌رفت بازار جهانی متاورس تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۹۳۶ میلیارد دلار برسد. سال ۲۰۲۲، سال پرهیاهو برای متاورس بود. همه جا صحبت از تاثیر متاورس بر آینده و دنیای جدیدی بود که زندگی ما را متحول می‌کرد. متاورس در ایران نیز از سال ۲۰۲۱ میان کاربران جا باز کرد و آن‌ها را به خرید و فروش زمین های مجازی و استفاده از پلتفرم‌های متاوررسی دعوت کرد. درست زمانی که ChatGPT با آن هوش شگفت‌انگیزش، توجه دنیا را به خودش جلب کرد، ناگهان حباب متاورس ترکید. مثل یک شعبده‌بازی پر جوش‌وخروش توجه‌ها را به خود جلب کرد و لحظه‌ای بعد سکوت! سکوتی که از آغاز ضرررهای مالی سنگین سرمایه‌گذاران متاورس آغاز شد. باوجوداین، شاید متاورس به شکل و شمایل سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ مرده باشد؛ اما ایده‌های پشت آن هنوز زنده‌ هستند. شاید فقط نیاز باشد از هیاهوهای تبلیغاتی فاصله بگیریم. به عبارتی همان «محاسبات فضایی» اپل یا اصطلاحات دیگری که هنوز کشف نشدند، ممکن است جایگزین متاورس شوند. هرچه باشد، بی‌دلیل نیست که مدیران آمریکای شمالی، آسیا و اروپا استراتژی ورود به این دنیا را چیدند. شما چه فکر می‌کنید؟ آیا متاورس آینده دنیای دیجیتال است، یا فقط یک رویا مثل خیلی ایده‌های دیگر؟ نظرتان را می‌توانید در بخش نظرات انتهای همین مقاله بنویسید تا مشتاقانه آن را بخوانیم.

سوالات متداول

متاورس چیست؟

متاورس یک دنیای دیجیتالی مشترک، سه‌بعدی و تعاملی است که از طریق فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) می‌توان در آن فعالیت کرد.

چگونه می‌توان وارد متاورس شد؟

برای ورود به متاورس، به ابزارهایی مانند هدست‌های VR، کامپیوتر یا گوشی هوشمند و یک حساب کاربری در یکی از پلتفرم‌های متاورس مانند Decentraland، The Sandbox یا Horizon Worlds نیاز دارید.

متاورس چه تفاوتی با اینترنت سنتی دارد؟

برخلاف اینترنت سنتی که صفحات دوبعدی را نمایش می‌دهد، متاورس یک محیط سه‌بعدی و فراگیر ارائه می‌دهد که کاربران می‌توانند در آن به‌صورت آواتار تعامل کرده، فضاهای دیجیتال را تجربه کنند و دارایی‌های مجازی داشته باشند.

چه ابزارهایی برای استفاده از متاورس لازم است؟

بسته به نوع پلتفرم، ابزارهای مورد نیاز متفاوت‌ هستند. به‌طور کلی هدست واقعیت مجازی (مثل Meta Quest)، رایانه یا گوشی هوشمند، اینترنت پرسرعت و یک کیف پول دیجیتال برای خریدهای درون‌برنامه‌ای از جمله موارد ضروری هستند.