راهنمای خرید CPU در بازار ایران؛ نکاتی که قبل از خرید باید بدانید

خرید CPU در بازار ایران حکایت رانندگی در یک خیابان پرترافیک است؛ شلوغ، گیج‌کننده و پردست‌انداز. پردازنده یا CPU مغز سیستم محسوب می‌شود که کارایی، سرعت و توانایی انجام وظایف مختلف را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. امروزه به‌دلیل پیچیدگی نرم‌افزارها و بازی‌های رایانه‌ای، خرید یک پردازنده قدرتمند اهمیت بالایی پیدا کرده است. به‌خصوص که انتخاب نادرست پردازنده، مشکلاتی مانند عملکرد کند سیستم، طول عمر کوتاه و مصرف انرژی بالا به‌دنبال دارد. با خواندن این مطلب از مجله دیجی لند اطلاعات کاملی راجع به پردازنده‌ها، مقایسه مدل‌های مختلف و نکات مهم خرید CPU کسب خواهید کرد.

بهترین پردازنده های سال ۲۰۲۵

پردازنده (CPU) به‌عنوان قلب تپنده سیستم، وظیفه پردازش داده‌ها و اجرای دستورالعمل‌ها در یک سیستم رایانه‌ای را برعهده دارد. این قطعه الکترونیکی پیچیده در شکل‌های مدرن‌تر و با ویژگی‌های پیشرفته‌تری ساخته می‌شود. برای مثال نسل جدید پردازنده‌ها حافظه‌های کش بزرگ‌تری دارند. همچنین علاوه‌بر فرکانس‌های کاری بالاتر مجهز به تکنولوژی کاهش مصرف انرژی هستند. این قابلیت‌ها در پردازنده‌های موبایل وجود ندارد و انجام محاسبات علمی پیچیده و پردازش گرافیکی را آسان‌تر می‌کنند. بنابراین از کاربران معمولی گرفته تا کاربران حرفه‌ای و گیمرها به این پردازنده‌های قدرتمند احتیاج دارند. به‌طور کلی کارکردهای اصلی پردازنده عبارتند از:

• پردازش دستورالعمل‌های برنامه‌ها و انجام محاسبات مورد نیاز
• مدیریت جریان داده‌ها بین حافظه اصلی، حافظه‌های کش و دیگر قطعات سیستم
• کنترل و هماهنگی فعالیت‌های قطعات مختلف سیستم مانند حافظه، کارت گرافیک و دستگاه‌های جانبی

با توجه به نقش مهم پردازنده در تجربه کاربری مثبت، در ادامه راهنمای خرید CPU را ارائه می‌دهیم. البته بهتر است قبل از آن با بهترین پردازنده‌های ۲۰۲۵ آشنا شویم. در حال حاضر بازار پردازنده تحت سلطه دو غول بزرگ اینتل و ای ام دی قرار دارد. این دو شرکت با ارائه پردازنده‌های مختلف، گزینه‌های متنوعی برای کاربران خانگی، حرفه‌ای و تجاری فراهم کرده‌اند که در ادامه جدیدترین نسل پردازنده‌های آن ها معرفی شدند:

بیشتر بخوانید: تفاوت سی پی یو سلرون با کور

۱. پردازنده‌های اینتل

پردازنده‌های اینتل سال‌هاست که در حال رقابت با محصولات برند AMD هستند و البته نقش مهمی در بهبود عملکرد‌ این قطعه داشتند. کاربران می‌توانند از میان گزینه‌های متنوع، انتخاب بهتری برای ارتقای سیستم کامپیوتری خود انجام دهند.  در حال حاضر شرکت اینتل با سری محبوب Core سلطه خود را در بازار پردازنده‌ها حفظ کرده است. این سری شامل چهار دسته اصلی Core i9، Core i7، Core i5 و Core i3 می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی دارند:

سری Core i9

در راس هرم قرار دارد و از پردازنده‌های پرچم‌دار اینتل برای کاربران حرفه‌ای و پرمصرف محسوب می‌شود. این سری دارای بیشترین تعداد هسته و رشته‌ها، فرکانس بالا و حافظه کش گسترده است که آن را برای کارهای سنگین مانند رندرینگ، پردازش ویدیو و محاسبات علمی ایده‌آل می‌کند. پردازنده Intel Core i9 به‌عنوان سلطان گیمینگ و از بهترین پردازنده های اینتل برای کارهای ادارای شناخته می‌شود. به‌علاوه با برخورداری از قدرت پردازش فوق‌العاده، در دنیای گیم مثل یک ابرقهرمان ظاهر می‌شود!

اگر دوست دارید حین بازی به چت‌های آنلاین پیوسته یا استریم کنید، از قدرت این پردازنده غافل نشوید. Core i9 با قابلیت افزایش سرعت به‌صورت خودکار، در عین حال از افزایش دما جلوگیری می‌کند. همچنین با پشتیبانی از حافظه‌های پرسرعت DDR5، سرعت بارگذاری برنامه‌ها را به حداکثر می‌رساند.

سری Core i7

گزینه‌ای محبوب برای گیمرها و کاربران خانگی پرمصرف است. پردازنده‌های این سری از تعداد هسته و رشته‌های کمتر از i9 اما فرکانس‌های بالاتر بهره می‌برند که آن‌ها را برای اجرای بازی‌ها و برنامه‌های چندرشته‌ای مناسب می‌کنند.Core i7 به‌عنوان یکی از سریع‌ترین تراشه‌های اینتل به‌صورت ۱۶ هسته‌ای طراحی می‌شود. قیمت مناسب، عملکرد قوی و سرعت بالا از ویژگی‌های بارز این پردازنده هستند که در راهنمای خرید CPU مورد توجه قرار می‌گیرند.

سری Core i5

انتخاب اقتصادی برای کاربران میان‌رده است. پردازنده‌های این سری با داشتن چهار هسته و هشت رشته، توانایی لازم را برای انجام کارهای روزمره مانند مرور وب، تایپ و پخش مالتی‌مدیا دارند. آن‌ها همچنین می‌توانند برای بازی‌های رایانه‌ای در سطح متوسط هم مورد استفاده قرار بگیرند.

اگر برای سیستم‌های خانگی و کار در منزل به یک پردازنده نه چندان قوی احتیاج دارید، انواع پردازنده های Core i5 اینتل بهترین انتخاب است؛ زیرا مناسب کارهای نه‌چندان سنگین بوده و برای گیمینگ و طراحی گرافیکی پیشنهاد نمی‌شود. با این حال کاملا مناسب سیستم‌های مخصوص حسابرسی است.

سری Core i3

گزینه ارزان‌قیمت برای کاربران کم‌مصرف و سیستم‌های بودجه‌محور است. پردازنده‌های این سری، دو یا چهار هسته دارند و برای کارهای سبک مانند تایپ، مرور وب و پخش مالتی‌مدیا مناسب هستند. اگرچه برای کارهای سنگین‌تر مانند ویرایش ویدیو یا بازی‌های جدید توصیه نمی‌شوند. پردازنده سری Core i3 که به‌صورت چهار هسته‌ای ساخته می‌شود، با ۱۲ مگابایت حافظه کش برای کاربردهای عادی و روزمره مناسب است. 

۲. پردازنده‌های ای‌ ام‌ دی

یکی از اصلی‌ترین رقبای اینتل متعلق به برند AMD است که در حوزه تولید پردازنده‌ها و کارت‌های گرافیک فعالیت می‌کند. محصولات شرکت ای ام دی با داشتن قدرت پردازش بالا به‌صورت چند هسته‌ای طراحی می‌شوند. از طرفی با طیف وسیعی از مادربورد ها و سخت‌افزارها سازگار هستند.

اگر در کنار قدرت و کارایی بالا مناسب بودن قیمت هم برایتان مهم است، بهترین پردازنده AMD در بازار ایران انتخاب خوبی محسوب می‌شوند. در حال حاضر شرکت ای‌ ام‌ دی با سری Ryzen خود، رقابت جدی را با اینتل آغاز کرده است. پردازنده‌های این سری در چندین زیرمجموعه از Ryzen Threadripper تا Ryzen 3 طبقه‌بندی شده‌اند:

سری Ryzen Threadripper

ای‌ ام‌ دی این سری را برای کاربران حرفه‌ای و کارهای سنگین چندرشته‌ای مانند رندرینگ، ویرایش ویدیو و محاسبات علمی ارائه کرده است. با داشتن تا ۶۴ هسته و ۱۲۸ رشته، این پردازنده‌ها قدرت فوق‌العاده‌ای را برای کارهای فوق سنگین فراهم می‌کنند. به‌علاوه به‌دلیل قدرت بالا و قابلیت‌های چند وظیفه‌ای نسبت به رقبای خود قیمت بیش‌تری دارند. اگر در راهنمای خرید CPU به‌دنبال پردازش فوق‌العاده و کارایی عالی در کاربردهای سنگین هستید، پردازنده سری Ryzen Threadripper با سرعت کلاک بالا را پیشنهاد می‌دهیم.

سری Ryzen 9

مشابه Core i9 اینتل، این سری برای افراد حرفه‌ای و پرمصرف طراحی شده است. پردازنده‌های این سری، ۱۲ تا ۱۶ هسته و ۲۴ تا ۳۲ رشته دارند و برای کارهای سنگین مانند رندرینگ، پردازش ویدیو و محاسبات علمی بسیار مناسب هستند. AMD Ryzen 9 که به قهرمان چند وظیفگی معروف است، یکی از  پردازنده‌های مناسب برای برنامه‌نویسی محسوب می‌شود؛ زیرا علاوه‌بر پردازش همزمان چند وظیفه، در مدیریت پروژه های سنگین به شما کمک می کند. کارایی بالا، کاهش مصرف انرژی و سرعت بی‌نظیر در انتقال داده از بهترین ویژگی‌های این پردازنده هستند.

سری Ryzen 7

رقیب اصلی Core i7 اینتل است. این پردازنده‌ها با داشتن ۸ هسته و ۱۶ رشته، گزینه‌ای عالی برای گیمرها و افراد فعال در زمینه‌های چندرشته‌ای به‌شمار می‌روند. آن‌ها می‌توانند بازی‌های جدید را با کیفیت بالا اجرا کنند و برای کارهای مرتبط با رندر، ویرایش و کدنویسی مناسب هستند. Ryzen 7 به‌عنوان یک پردازنده میان‌رده ۸ هسته‌ای، در اجرای بازی‌ها و کارهای سنگین حرفه‌ای عملکرد بسیار خوبی دارد. از طرفی با پشتیبانی از فناوری‌های جدیدی مثل DDR5 به یک محصول پرفروش در بازار تبدیل شده است.

سری Ryzen 5

در ردیف پردازنده‌های میان‌رده ای‌ ام‌ دی قرار دارند. این سری با ارائه ۶ هسته و ۱۲ رشته، توانایی لازم را برای اجرای کارهای روزمره، بازی‌های متوسط و کارهای چندرشته‌ای سبک دارند. همچنین گزینه‌ای خوب برای سیستم‌های میان‌رده و بودجه‌محور به‌شمار می‌روند. پردازنده AMD Ryzen 5 یک پردازنده ۱۲ هسته‌ای و کاملا مناسب کامپیوتر است که برای طراحی، کارهای گرافیکی و حتی گیمینگ پیشنهاد می‌شود. در صورت خرید این CPU به مادربورد جدید و کیت حافظه DDR5 احتیاج دارید که باعث افزایش هزینه این پردازنده می‌شود.

سری Ryzen 3

سطح پایین‌تر پردازنده‌های ای‌ ام‌ دی برای کاربران کم‌مصرف و سیستم‌های بودجه‌محور طراحی شده‌اند. این سری با داشتن ۴ هسته و ۸ رشته، برای کارهای سبک مانند مرور وب، تایپ و پخش مالتی‌مدیا مناسب هستند؛ اما برای کارهای سنگین‌تر یا بازی‌های پرچالش توصیه نمی‌شوند. برای کاربران مبتدی با سیستم‌های اقتصادی، AMD Ryzen 3 بهترین انتخاب است که چهار هسته‌ای بوده و با پشتیبانی از توربو بوست می‌تواند بازی‌های سبک را اجرا کند. البته بیش‌تر برای وبگردی و انجام کارهای روزمره پیشنهاد می‌شود.

مشاهده قیمت روز لپ تاپ با امکان خرید به‌صورت اقساطی از فروشگاه دی‌جی‌لند

نکات مهم در خرید CPU

انتخاب پردازنده یک تصمیم‌گیری پیچیده است که به موارد مختلفی از جمله قدرت پردازش، تعداد هسته و رشته‌ها، فرکانس، حافظه کش، لیتوگرافی، مصرف انرژی، بودجه و موارد دیگر بستگی دارد. بنابراین انتخاب پردازنده مناسب چیزی فراتر از توجه به مدل یا برند است. مجموعه‌ای از عوامل و ویژگی‌ها وجود دارند که باید در این تصمیم‌گیری مهم لحاظ شوند. در این بخش، به بررسی جزئیات کلیدی در راهنمای خرید CPU در بازار ایران و جهان خواهیم پرداخت:

تعداد هسته و رشته‌ها

هسته‌ها، واحدهای پردازشی مستقل در پردازنده هستند که همزمان وظایف مختلف را انجام می‌دهند. تعداد هسته‌های بیش‌تر به‌معنای توانایی بالاتر در پردازش موازی و اجرای برنامه‌های چندرشته‌ای است. پردازنده‌های مدرن امروزی چندین هسته (معمولا بین ۲ تا ۶۴ هسته) دارند تا کارایی بهتری ارائه دهند. 

رشته‌ها (Thread) هم واحدهای پردازشی مجازی در داخل هسته‌ها محسوب می‌شوند. هر هسته در پردازنده یک یا چند رشته دارد. وجود رشته‌های بیش‌تر در هر هسته، توانایی پردازش موازی را افزایش می‌دهد و برای کارهای چندرشته‌ای مانند رندرینگ، ویرایش ویدیو و محاسبات علمی مفید است. به‌طور کلی، تعداد هسته و رشته‌های بیش‌تر باعث افزایش عملکرد کلی پردازنده‌های سرور در کارهای چندرشته‌ای و وظایف سنگین می‌شوند. با این حال، برای کاربردهای تک‌رشته‌ای مانند بازی‌های رایانه‌ای، بیش‌تر به فرکانس کلاک CPU توجه می‌کنند.

فرکانس پایه و فرکانس بوست

فرکانس پایه یا فرکانس پردازشی پردازنده، سرعت کلاک اصلی آن را نشان می‌دهد و معمولا بر حسب گیگاهرتز (GHz) بیان می‌شود. این فرکانس، سرعت پایه‌ای است که پردازنده با آن کار می‌کند. فرکانس بالاتر به‌معنای سرعت پردازش بیش‌تر است و برای کارهایی مانند بازی‌های رایانه‌ای، ویرایش عکس و ویدیو، و برنامه‌های تک‌رشته‌ای اهمیت دارد.

فرکانس بوست یا OverClocking، قابلیت پردازنده برای افزایش موقت فرکانس کاری خود در شرایط خاص مانند بار کاری سنگین است. این ویژگی باعث می‌شود پردازنده برای مدت کوتاهی با فرکانس بالاتری کار کند و عملکرد بهتری را ارائه دهد. البته فرکانس بوست محدودیت‌هایی دارد و نمی‌تواند به‌صورت دائمی حفظ شود.

توجه داشته باشید که افزایش فرکانس پردازنده معمولا با افزایش مصرف انرژی و گرمای تولید شده همراه است. بنابراین، سازندگان باید تعادلی بین عملکرد و مصرف انرژی برقرار کنند. پردازنده‌های با فرکانس بالاتر معمولا گران‌تر هستند و برای سیستم‌های بودجه‌محور ممکن است گزینه مناسبی نباشند.

حافظه کش

حافظه کش یک حافظه سریع و کوچک داخل پردازنده است که داده‌ها و دستورالعمل‌های پرکاربرد را در خود نگه می‌دارد و یکی از مهم‌ترین معیارها در راهنمای خرید CPU محسوب می‌شود. هنگامی که پردازنده نیاز به دسترسی به این داده‌ها دارد، آن‌ها را از حافظه کش بسیار سریع‌تر از حافظه اصلی (RAM) دریافت می‌کند. این امر باعث کاهش تاخیر در دسترسی به داده‌ها و افزایش کارایی کلی سیستم می‌شود.

پردازنده‌های مدرن چندین سطح حافظه کش با اندازه‌های مختلف دارند. حافظه کش سطح ۱ (L1) کوچک‌ترین و سریع‌ترین نوع است که معمولا برای ذخیره دستورالعمل‌ها و داده‌های فوری استفاده می‌شود. حافظه کش سطح ۲ (L2) بزرگ‌تر است و برای ذخیره داده‌های متوسط‌المدت به کار می‌رود. در نهایت، حافظه کش سطح ۳ (L3) بزرگ‌ترین سطح است که حجم زیادی از داده‌ها را در خود جای می‌دهد.

حافظه کش بزرگ‌تر باعث بهبود عملکرد در برنامه‌های چندرشته‌ای و کارهای سنگین مانند رندرینگ، ویرایش ویدیو و محاسبات علمی می‌شود. با این حال، برای کاربردهای تک‌رشته‌ای مانند بازی‌های رایانه‌ای، اندازه حافظه کش پردازنده تاثیر کم‌تری دارد و نرخ فرکانس اهمیت بیش‌تری پیدا می‌کند.

اگر دنبال پاک کردن حافظه در گوشی هستید، خواندن مقاله زیر کمکتان می‌کند: آموزش پاک کردن حافظه کش در گوشی‌های مختلف

لیتوگرافی

لیتوگرافی به فرآیند ساخت تراشه‌های نیمه‌هادی اشاره دارد و با واحد نانومتر (nm) اندازه‌گیری می‌شود. هرچه این عدد کوچک‌تر باشد، به‌معنای فشردگی بیشتر ترانزیستورها در فضای کوچک‌تر است. این امر باعث کاهش اندازه فیزیکی پردازنده، مصرف انرژی کم‌تر و افزایش عملکرد می‌شود.

در سال‌های اخیر، شرکت‌های سازنده پردازنده مانند اینتل و ای‌ ام‌ دی در تلاش برای دستیابی به لیتوگرافی‌های کوچک‌تر بوده‌اند. پردازنده‌های جدید معمولا با لیتوگرافی کوچک‌تر (مثلا ۷ نانومتر در مقایسه با ۱۴ نانومتر) ساخته می‌شوند که باعث بهبود عملکرد و کاهش مصرف انرژی می‌شود.

با این حال، دستیابی به لیتوگرافی‌های کوچک‌تر بسیار پیچیده و پرهزینه است. بنابراین، پردازنده‌های با لیتوگرافی کوچک‌تر معمولا گران‌تر هستند. علاوه‌بر این، لیتوگرافی CPU تنها یکی از عوامل موثر بر عملکرد این قطعه است و عوامل دیگری مانند تعداد هسته و رشته‌ها، فرکانس و حافظه کش هم باید در نظر گرفته شوند.

مصرف انرژی و گرمای تولید شده

مصرف انرژی و گرمای تولید شده دو عامل مهم در راهنمای خرید CPU هستند، به‌ویژه برای سیستم‌های لپ‌تاپ یا کامپیوترهای کوچک که محدودیت‌های خاصی در زمینه تهویه و خنک‌سازی دارند. پردازنده‌های قدرتمند معمولا مصرف انرژی بالاتری دارند که منجر به تولید گرمای بیش‌تر می‌شود. این گرمای اضافی باید به درستی از سیستم خارج شود تا بتوان جلوی آسیب‌های احتمالی به قطعات را گرفت. اینجا مفهوم توان حرارتی (TDP) مطرح می‌شود که نشان‌دهنده نیاز سیستم به فن‌های خنک‌کننده قوی‌تر است.

با توجه به اینکه پردازنده‌های کم‌مصرف انرژی گرمایی کم‌تری تولید می‌کنند، برای سیستم‌هایی که محدودیت‌های خنک‌سازی دارند (مانند لپ‌تاپ‌ها و سیستم‌های کوچک) مناسب‌تر هستند. البته این پردازنده‌ها معمولا عملکرد پایین‌تری هم دارند و برای کارهای سنگین مناسب نیستند. سازندگان پردازنده سعی می‌کنند با استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند لیتوگرافی کوچک‌تر، بهینه‌سازی مدارها و تکنیک‌های کاهش مصرف انرژی، توازنی بین عملکرد و مصرف انرژی برقرار کنند. این امر باعث می‌شود پردازنده‌های جدید عملکرد بهتری را با مصرف انرژی کم‌تر ارائه دهند.

نوع کاربری

هنگام انتخاب پردازنده، باید نیازهای خود را در نظر بگیرید. اگر قصد استفاده از سیستم برای کارهای سنگین مانند رندرینگ، ویرایش ویدیو یا بازی‌های پرچالش را دارید، ممکن است مجبور به انتخاب یک پردازنده قدرتمند با مصرف انرژی بالاتر باشید. اگر برای کارهای روزمره یا کارهای سبک استفاده می‌کنید، یک پردازنده کم‌مصرف انرژی گزینه مناسب‌تر با هزینه‌های کم‌تر خواهد بود.

تعیین بودجه مناسب

یکی از مهم‌ترین عوامل در راهنمای خرید CPU بودجه در دسترس شماست. پردازنده‌های قدرتمندتر، معمولا گران‌تر هستند و می‌توانند بخش قابل توجهی از بودجه سیستم رایانه‌ای شما را به خود اختصاص دهند. برای تعیین بودجه مناسب باید نیازهای خود را به دقت ارزیابی کنید. اگر قصد استفاده از سیستم برای کارهای سنگین مانند رندرینگ، ویرایش ویدیو، بازی‌های پرچالش یا محاسبات علمی را دارید، باید بودجه بیش‌تری را برای پردازنده قدرتمند در نظر بگیرید.

از طرف دیگر، اگر برای کارهای روزمره و سبک استفاده می‌کنید، بهتر است به پردازنده‌های ارزان‌تر روی آورید. علاوه‌بر پردازنده باید بودجه لازم را برای سایر قطعات مانند حافظه رم، کارت گرافیک، درایوهای ذخیره‌سازی و منبع تغذیه نیز در نظر بگیرید. این قطعات باید با پردازنده انتخابی شما سازگار باشند تا عملکرد بهینه‌ای را ارائه دهند.

بیشتر بخوانید: آیا هسته پردازنده سرعت را افزایش می‌دهد؟

سازگاری با سایر قطعات

یکی از نکات مهم در خرید CPU توجه به سازگاری آن با مادربورد و قطعات دیگر است. پردازنده فقط یک قطعه از پازل سیستم رایانه‌ای است. برای داشتن یک سیستم کارآمد، باید اطمینان حاصل کنید که پردازنده انتخابی شما با سایر قطعات مانند مادربرد، حافظه رم، کارت گرافیک و سیستم خنک‌کننده سازگار است. مادربرد یکی از مهم‌ترین قطعات برای سازگاری با پردازنده است. هر CPU نیازمند سوکت پردازنده خاص روی مادربرد است. مثلا پردازنده‌های اینتل از سوکت‌های LGA و پردازنده‌های AMD از سوکت‌های AM4 یا sTRX4 استفاده می‌کنند. بنابراین باید مادربردی را انتخاب کنید که با پردازنده شما سازگار باشد.

حافظه رم هم باید با پردازنده و مادربرد سازگار باشد. پردازنده‌های مختلف از انواع و سرعت‌های متفاوتی از رم پشتیبانی می‌کنند. انتخاب رم نامناسب می‌تواند باعث کاهش عملکرد سیستم شود. کارت گرافیک هم باید با پردازنده هماهنگ باشد. پردازنده‌های قدرتمند معمولا نیازمند کارت گرافیک قوی‌تری هستند تا بتوانند عملکرد بهینه‌ای را ارائه دهند. سیستم خنک‌کننده باید متناسب با گرمای تولید شده توسط پردازنده باشد. پردازنده‌های قدرتمندتر گرمای بیش‌تری تولید می‌کنند و نیازمند سیستم‌های خنک‌کننده قوی‌تر هستند.

بیشتر بخوانید: مقایسه کارت گرافیک AMD و Nvidia

امکان ارتقای سیستم 

اگر قصد دارید در چند سال آینده سیستم خود را ارتقا دهید، انتخاب یک CPU مناسب اهمیت بالایی دارد. هر چه پردازنده انتخابی شما قدرتمندتر بوده و قابلیت‌های بیش‌تری داشته باشد، سرمایه گذاری بهتری برای ارتقای سیستم در آینده است. با توجه به اینکه نسل‌های جدید CPU با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر ساخته می‌شوند، ویژگی‌های آن‌ها در حال بهبود هستند. بنابراین خرید یک پردازنده از نسل جدید شما را تا چند سال آینده به‌روز نگه می‌دارد.

کلاک و IPC

توجه به سرعت کلاک یکی دیگر از نکات مهمی است که در راهنمای خرید CPU به آن توجه می‌شود. این معیار نشان‌دهنده قدرت پردازنده در انجام وظایف همزمان است که سرعت تک هسته‌ها را نشان می‌دهد. در دو پردازنده با تعداد هسته‌های یکسان، عملکرد قطعه‌ای که سرعت کلاک بیش‌تری دارد، سریع‌تر است.

از طرفی CPU در درجه‌بندی هر کلاک دستورالعمل‌های متفاوتی دارد که به آن IPC گفته می‌شود. با هدف محاسبه این نکته که در هر چرخه ساعت، چه تعداد وظایفی توسط پردازنده انجام می‌شود. معمولا پردازنده‌های مدرن با هسته‌های بیش‌تر، سریع‌تر از مدل‌های دیگر هستند. کاربران با بررسی راهنمای اورکلاک پردازنده می‌توانند نحوه افزایش سرعت پردازش در CPU را یاد بگیرند و آن را به میزان قابل توجهی بهبود دهند. 

شرکت سازنده

شرک‌های Intel و AMD دو کمپانی بزرگ و مطرح در زمینه تولید CPU هستند. این دو برند رقابت دیرینه‌ای با یکدیگر دارند. اینتل با داشتن قدمت زیاد، پردازنده‌های خود را هم برای لپ‌تاپ و هم برای دسکتاپ طراحی می‌کند. به‌علاوه در اکثر سری‌ها سرعت کلاک پردازنده‌های این برند قابل تنظیم است. اینتل به لطف تعداد هسته‌های بالاتر نسبت به AMD در کارهای مربوط به بهره‌وری، برتری دارد. البته AMD در بخش گیمینگ عملکرد بهتری دارد و از این نظر یک گزینه همه جانبه محسوب می‌شود که قیمت آن در مقایسه با اینتل، مناسب‌تر است.

کارت گرافیک یکپارچه

برخی پردازنده‌ها با داشتن تراشه‌های گرافیکی یکپارچه می‌توانند مستقل از کارت گرافیک‌های اختصاصی باشند. پردازنده‌های اینتل فاقد گرافیک داخلی و اغلب پردازنده‌های دیگر دارای گرافیک هستند. معمولا تراشه‌هایی که کارت گرافیک یکپارچه دارند، قدرتمند به نظر نمی‌رسند. البته در اجرای بازی‌های سبک و کارهای روزمره مشکلی ندارند. در عوض پردازنده‌های AMD معمولا فاقد گرافیک داخلی و بسیار قدرتمند هستند. 

بیشتر بخوانید: مقایسه کارت گرافیک ۳۰۶۰ با ۳۰۷۰

 

راهنمای خرید CPU مناسب برای رندرینگ

کارهای حرفه‌ای مانند ویرایش عکس و ویدیو، رندرینگ سه‌بعدی، انیمیشن‌سازی و طراحی گرافیکی نیازمند پردازنده‌های قدرتمند با توانایی پردازش چندرشته‌ای هستند. در این حوزه، تعداد هسته‌های پردازنده و رشته‌های آن اهمیت بیش‌تری نسبت به فرکانس پردازشی دارند. پردازنده‌های سری‌های Core i9، Ryzen 9 و Ryzen Threadripper با تعداد زیاد هسته و رشته‌ها (تا ۶۴ هسته و ۱۲۸ رشته) گزینه‌های ایده‌آلی برای این کاربردها هستند. این پردازنده‌ها می‌توانند وظایف سنگین رندرینگ و پردازش ویدئو را به‌خوبی انجام و زمان لازم برای تکمیل پروژه‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند.

بیشتر بخوانید: لپ تاپ رندرینگ چیست؟ مشخصات و ویژگی‌های لپ تاپ رندرینگ

حافظه کش بزرگ‌تر هم می‌تواند در این حوزه مفید واقع شود. پردازنده‌ها با حافظه کش گسترده می‌توانند داده‌ها و دستورالعمل‌های بیش‌تری را در نزدیکی واحد پردازش نگه دارند و در نتیجه عملکرد بهتری را ارائه دهند. علاوه‌بر پردازنده، در این حوزه معمولا نیاز به کارت گرافیک قدرتمند و حافظه رم بزرگ‌تر هم وجود دارد. پردازنده و کارت گرافیک باید به‌خوبی با یکدیگر هماهنگ باشند تا بتوانند عملکرد بهینه‌ای را ارائه دهند. مصرف انرژی و گرمای تولید شده هم یکی از نکات مهم در راهنمای خرید CPU برای رندرینگ است. معمولا پردازنده‌های مناسب برای رندرینگ مصرف انرژی بالاتری دارند و گرمای بیش‌تری تولید می‌کنند. بنابراین، سیستم خنک‌کننده مناسب و کافی برای این پردازنده‌ها ضروری است.

تفاوت بین نسل های مختلف پردازنده ها

در طراحی انواع پردازنده، هر نسل نسبت به نسل قبلی خود با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته‌ای ساخته می‌شود که این موضوع در راهنمای خرید CPU قابل توجه است. برای مثال در جدیدترین نسل پردازنده تفاوت بین پردازنده‌های چند هسته‌ای و تک هسته‌ای بر قدرت پردازش و کاهش مصرف انرژی تاثیرگذار بوده است. بنابراین هر چه عدد نسل‌ها بیش‌تر باشد، از تکنولوژی‌های بهتری در پردازنده استفاده شده است.

پردازنده‌های جدید اینتل با بهره‌گیری از معماری پیشرفته و بهینه‌سازی شده، تعداد هسته‌های بیش‌تری دارند. در این پردازنده‌ها حافظه‌ کش افزایش پیدا کرده و مصرف انرژی پایین آمده است. افزایش عمر باتری و عملکرد گرافیکی بهتر هم از قابلیت‌های مهم نسل جدید پردازنده‌های اینتل محسوب می‌شوند. به‌طوری که این CPU را برای اجرای بازی‌ها، برنامه‌های سنگین و وظایف حرفه‌ای مناسب کرده است.

معمولا با ورود نسل‌های جدید، قیمت پردازنده‌های قدیمی کم‌تر می‌شود که این یک نکته مثبت برای کاربران با بودجه محدود است. البته استفاده از پردازنده‌های قدیمی‌تر برای استفاده‌های معمولی پیشنهاد می‌شود و برای کارهای سنگین به پردازنده‌های جدید احتیاج است. به‌طور کلی مهم‌ترین تفاوت بین نسل‌های مختلف پردازنده‌ها عبارتند از:

• قیمت
• معماری پردازنده
• قابلیت‌های گرافیکی
• مصرف انرژی و حرارت
• تعداد هسته‌ها و رشته‌ها
• پشتیبانی از فناوری‌های مدرن
• بهبود عملکرد در اجرای بازی‌ها و کاربردهای سنگین

بیشتر بخوانید: بهترین لپ تاپ های نسل ۱۱ کدام اند؟

مقایسه پردازنده های اینتل و AMD

یکی از موارد مهمی که باید در راهنمای خرید CPU به آن توجه کنید، مقایسه پردازنده‌های اینتل و AMD است. اغلب پردازنده‌های Intel به مراتب از پردازنده‌های AMD گران‌تر هستند. معمولا پردازنده‌های این شرکت دو برابر بیش‌تر از پردازنده‌های ای ام دی، حافظه کش دارند. البته در شرایط یکسان، پردازنده‌های AMD توان پردازشی بالاتری در گیم نشان می‌دهند. همچنین به مراتب گرمای بیش‌تری تولید می‌کنند.

پردازنده‌های Intel در رندرینگ نرم افزاری سریع تر هستند. در مقابل پردازنده‌های AMD با عدم استفاده از کارت گرافیک مجزا مصرف انرژی کم‌تری داشته و برای طرفداران بازی‌های کامپیوتری، گزینه قابل اعتماد‌تری هستند. از یک طرف تراشه‌های اینتل، فوق‌العاده قدرتمند و در بعضی موارد، عملکرد بهینه‌تری دارند. به‌خصوص که با مادربوردهای قدیمی و سیستم‌های خاص نیز سازگار هستند. اگر بودجه کافی دارید و هدفتان پردازش‌های سنگین است، پردازنده‌های اینتل را خریداری کنید؛ درصورتی‌که بودجه محدودی داشته و هدفتان گیمینگ است، با انتخاب محصولات AMD به‌سراغ پردازنده‌های اقتصادی برای کامپیوتر بروید.

در جدول زیر، مقایسه کاملی از پردازنده‌های اینتل (Intel) و ای ام دی (AMD) در جنبه‌های مختلف ارائه شده است:

معیار مقایسه	Intel	AMD
معماری پردازنده	مبتنی بر معماری x86 و x86-64 با فناوری‌های اختصاصی مثل Hyper-Threading	مبتنی بر معماری x86-64 با فناوری‌های Simultaneous Multithreading (SMT)
تعداد هسته و رشته (Threads)	در مدل‌های بالا، تعداد هسته‌ها کمتر ولی با Hyper-Threading بهینه شده است.	هسته‌های بیشتر در رده قیمتی مشابه، مناسب برای پردازش‌های موازی و چندوظیفه‌ای.
فرکانس پایه و بوست	معمولاً دارای فرکانس بالاتر در حالت بوست که برای عملکرد تک‌هسته‌ای عالی است.	فرکانس پایین‌تر ولی با تعداد هسته‌های بیشتر، مناسب پردازش‌های چندوظیفه‌ای.
عملکرد در بازی‌ها	بهینه‌تر برای اجرای بازی‌ها به دلیل فرکانس بالاتر و بهینه‌سازی بهتر با برخی عناوین.	عملکرد عالی در بازی‌ها، اما در برخی موارد نسبت به اینتل کمی ضعیف‌تر عمل می‌کند.
عملکرد در پردازش‌های سنگین (رندرینگ، طراحی ویدئویی، محاسباتی)	عملکرد خوب ولی در برخی مدل‌ها محدودیت در تعداد هسته‌ها دارد.	به دلیل داشتن هسته‌های بیشتر، در پردازش‌های سنگین و رندرینگ بهتر عمل می‌کند.
مصرف انرژی و گرما	معمولاً مصرف انرژی بالاتر و نیاز به سیستم خنک‌کننده قوی‌تر دارد.	مصرف انرژی بهینه‌تر در مدل‌های جدیدتر و تولید گرمای کمتر نسبت به اینتل.
سازگاری با مادربورد	نیاز به چیپست و سوکت جدید در نسل‌های مختلف، معمولاً محدودیت ارتقا دارد.	انعطاف‌پذیری بیشتر در ارتقا، اکثر مدل‌های AMD سازگار با نسل‌های قبلی هستند.
پردازنده گرافیکی داخلی (iGPU)	اکثر مدل‌های اینتل دارای گرافیک داخلی (Intel UHD / Iris Xe) هستند.	فقط برخی مدل‌های Ryzen G دارای گرافیک داخلی هستند، بیشتر مدل‌ها بدون iGPU عرضه می‌شوند.
قیمت نسبت به عملکرد	معمولاً قیمت بالاتر در مدل‌های پرچمدار، اما در برخی مدل‌های اقتصادی، ارزش خرید خوبی دارند.	نسبت قیمت به عملکرد بهتر، مخصوصاً در مدل‌های چند هسته‌ای و پردازش‌های سنگین.
بهینه‌سازی و پشتیبانی نرم‌افزاری	هماهنگی بهتر با نرم‌افزارها و درایورهای اختصاصی.	در برخی موارد، بهینه‌سازی نرم‌افزارها برای اینتل بهتر است، اما AMD در حال بهبود است.
بهترین انتخاب برای	گیمرها، کاربرانی که به عملکرد تک‌هسته‌ای بالا نیاز دارند.	رندرینگ، تولید محتوا، استریم، پردازش‌های سنگین و چندوظیفه‌ای.

 

سخن پایانی

انتخاب پردازنده مناسب یکی از مهم‌ترین تصمیمات هنگام خرید یا ارتقای یک سیستم کامپیوتری است. پردازنده نقش کلیدی در تعیین کارایی، سرعت و توانایی انجام وظایف مختلف ایفا می‌کند. در این مقاله به بررسی راهنمای خرید CPU پرداختیم و نیازهای متفاوت در حوزه‌های مختلف کاربردی را مورد بحث قرار دادیم. در پایان یادآوری می‌کنیم انتخاب پردازنده مناسب به‌طور مستقیم به نیازها و کاربردهای شما بستگی دارد.

پردازنده‌های مختلف با توجه به ویژگی‌هایی مانند تعداد هسته و رشته‌ها، فرکانس کاری، حافظه کش و مصرف انرژی، برای کاربردهای خاصی مناسب‌تر هستند. با در نظر گرفتن همه این عوامل، می‌توانید پردازنده‌ای را انتخاب کنید که بهترین تناسب را با نیازهای شما داشته باشد و تجربه کاربری بهینه‌ای را ارائه دهد. قطعا سرمایه‌گذاری در یک پردازنده مناسب می‌تواند طول عمر بیش‌تر سیستم و کارایی بهتر آن را تضمین کند.

سوالات متداول

تفاوت بین پردازنده‌های اینتل و AMD چیست؟

پردازنده‌های اینتل و AMD از نظر معماری، توان مصرفی، قیمت و… با هم متفاوت هستند.

چگونه یک CPU مناسب برای گیمینگ انتخاب کنم؟

برای انتخاب CPU مناسب گیمینگ به تعداد هسته‌ها و رشته‌ها (حداقل ۴ تا ۶ هسته)، فرکانس، کارت گرافیک، پشتیبانی از فناوری‌هایی مثل DDR5 و… توجه کنید.

آیا اورکلاک کردن پردازنده ایمن است؟

بله اگر اورکلاک کردن CPU به‌درستی انجام شود، تاثیرات مثبتی بر بهبود عملکرد سیستم دارد. به‌شرطی که باعث آسیب رسیدن به قطعات دیگر نشود.

تعداد هسته‌های بیش‌تر در پردازنده چه تاثیری دارد؟

هرچه تعداد هسته‌های پردازنده بیش‌تر باشد، قدرت آن در انجام وظایف همزمان و کارهای سنگین بالاتر است.

چگونه می‌توانم پردازنده مناسب برای نیازهای خود انتخاب کنم؟

برای انتخاب پردازنده مناسب به نوع کاربری و نیاز خود (گیمینگ، برنامه نویسی، ویرایش ویدئو و…) توجه کنید. همچنین از سازگار بودن پردازنده با مادربورد و سایر قطعات مطمئن شوید.